Inwentaryzacja dendrologiczna terenu zieleni przy ul. Agrestowej we Wrocławiu

W listopadzie 2018 roku wykonano inwentaryzację dendrologiczną na potrzeby realizacji zadania pn. „Budowa trasy tramwajowej do osiedla Ołtaszyn”. Inwentaryzacja umożliwiła wskazanie stanu zdrowotnego zastanego drzewostanu, przedstawienie cennych drzew oraz historycznych pozostałości szpalerów i alei na terenie opracowania.

Metryka opracowania

Adres obiektu: Teren zieleni przy ul. Agrestowej, Wrocław
Zamawiający: Wrocławskie Inwestycje Sp. z o.o
Autorzy: dr inż. arch. kraj. Łukasz Dworniczak, mgr inż. arch. kraj. Mateusz Kulon, mgr inż. Maja Bauer
Powierzchnia: ok. 14 ha
Data: listopad 2018

Zakres opracowania

Sporządzona dokumentacja obejmowała:
– inwentaryzację dendrologiczną terenu zieleni przy ul. Agrestowej we Wrocławiu oraz w pobliżu planowanego przebiegu trasy tramwajowej do osiedla Ołtaszyn;
– operat dendrologiczny z zaleceniami dotyczącym gospodarki drzewami i krzewami w złym stanie sanitarnym oraz wskazanie drzew i krzewów, przy których występuje kolizja z przebiegiem projektowanej trasy tramwajowej;
– operat ochrony drzew i krzewów z zaleceniami ochrony drzew w czasie inwestycji.

Zieleniec ze Wzgórzem Skórnik – historyczna Polana Körnera

Obszar opracowania obejmuje historyczny zieleniec ze Wzgórzem Skórnik wraz z Polaną Körnera. Po południowej stronie nasypu kolejowego w 1905 r. zagospodarowano zieleniec ze  Wzgórzem Skórnik (niem. Riemannhöhe). W kolejnych latach na gruntach publicznych założono rozległą polanę otoczoną zadrzewieniami (niem. Körner Wiese), obszar ten pełnił funkcje sportowo-rekreacyjne. Obiekt ten znajduje się przy obecnych ulicach Koszyckiej / Agrestowej, po 1945 r. w większej części został zajęty przez ogrody działkowe R.O.D. „Gaj”, R.O.D. „Pod Gruszą”.

Plan Wrocławia wydany w 1930 roku precyzyjnie przedstawia pierwotne zagospodarowanie terenu zieleni, z rozmieszczeniem układu kompozycyjnego, zieleni wysokiej oraz towarzyszące temu spójne ciągi komunikacyjne po części zachowane do dziś.

Opis obszaru opracowania

Powierzchnia terenu zieleni objętego inwentaryzacją wynosi ok. 14 ha.  Ze względu na obszerny teren, podzielono go na kilka sektorów.

Inwentaryzacja północnych sektorów obejmowała pasy zadrzewień na nasypach kolejowych oraz teren zieleni wokół ogródków działkowych przy ul. Agrestowej we Wrocławiu.

Projektowany przebieg trasy tramwajowej na osiedle Oltaszyn wpływa w dużej mierze na redukcje powierzchni biologicznie czynnej w tym drzew i krzewów na terenie opracowania. Należy zaznaczyć, iż przedstawione warianty trasy tramwajowej mają charakter poglądowy – koncepcyjny.

Prace terenowe, na których wykonano inwentaryzację zastanej zieleni obejmowały bieg ciągów komunikacyjnych wzdłuż nasypu kolejowego po północnej i południowej stronie przy ul. Koszyckiej (fragment Promenady Krzyckiej) wraz z terenem zieleni ograniczonym ogrodzeniami ogrodów działkowych R.O.D ,,Pod Gruszą” i R.O.D ,,Gaj”.

Teren objęty opracowaniem obejmował również pasy zieleni wzdłuż linii kolejowej nr 285 graniczącej z ul. Agrestową oraz ul. Kalinową. Do dziś zachowały się historyczne nasadzenia szpalerowe dębów szypułkowych oraz fragmenty zachowanych alei dębowych, grabowych i bukowych. Opracowywany teren zieleni jest bardzo cenny i istotny dla środowiska przyrodniczego w skali całego obszaru urbanistycznego miasta Wrocław.

Lokalizacja terenu zieleni w centrum aglomeracji miejskiej czyni je wyjątkowym ze względu na zastany i zachowany naturalny, leśny charakter tego miejsca. Miejsce to jest unikatowym, bogatym, zróżnicowanym siedliskiem występowania chronionych gatunków owadów, ptaków oraz zwierząt leśnych w skali miasta.

Zasoby przyrodnicze godne uwagi

Istotnymi zachowanymi elementami kompozycyjnymi, przyrodniczymi godnymi uwagi na tym terenie są:

• pozostałości szpalerów dębowych, które znajdują się m.in. wzdłuż północnego ogrodzenia ogrodów działkowych, w tym okazów o obwodach: 330 cm, 268 cm, 345 cm, 286 cm, 403 cm, 242 cm, 279 cm, 220 cm;
• dużych rozmiarów dęby szypułkowe (o obwodach: 283 cm, 288 cm, 283 cm) oraz lipy drobnolistne (o obwodach 233+126 cm, 127 cm, 173 cm) stanowiące wyróżnik na terenie opracowania;
• pozostałości alei na przedpolu zieleni wzdłuż ul. Koszyckiej (tj. dąb szypułkowy, klon jawor, klon polny), w tym okazów o obwodach:
• aleja mieszana z gatunków rodzimych (tj. dąb szypułkowy, grab pospolity, lipa drobnolistna), wprowadzająca w głąb terenu zieleni (obok historycznego Wzgórza Skórnik), w tym okazów o obwodach: 151 cm, 307 cm, 268 cm, 328 cm, 283 cm, 288 cm;
• pozostałość alei dębowej przy wschodniej części opracowania na ul. Koszyckiej, w tym okazów o obwodach: 304 cm, 286 cm, 254 cm, 298 cm, 258 cm;
• aleja dębowa znajdująca się wzdłuż drogi dojazdowej pomiędzy dwoma terenami ogrodów działkowych (centralna część opracowania), w tym okazów o obwodach: 298 cm, 266 cm, 274 cm, 301 cm, 281 cm, 387 cm, 274 cm, 264 cm, 284 cm;
• aleja mieszana z rodzimych gatunków (tj. klon polny, wiąz szypułkowy, buk zwyczajny, dąb szypułkowy, klon pospolity) z domieszką drzew i krzewów owocowych wzdłuż ul. Agrestowej (zachodnia część opracowania);
• zachowana aleja bukowa przy południowej części ogrodów działkowych;
• szpalerowe nasadzenia graniczące z linią kolejową nr 285 dębów szypułkowych, w tym okazów o obwodach: 312 cm, 199 cm, 225 cm, 236 cm, 246 cm, 257 cm, 280 cm, 318 cm, 268 cm, 305 cm, 252 cm, 296 cm;
• aleja lipowa z towarzyszącym szpalerem dębowym wzdłuż wschodniej granicy objętej opracowaniem, w tym okazów o obwodach: 305 cm, 275 cm, 307 cm, 301 cm, 337 cm.

Na terenie nasypu kolejowego wyróżnić możemy liczne nasadzenia klonów (klon pospolity, klon jawor). Należy zwrócić również uwagę na znaczenie przyrodnicze zieleni porastającej skarpy nasypu kolejowego. Na skarpach dominują samosiewy robinii akacjowej, klonu pospolitego, klona jawora, klona polnego oraz jesiona wyniosłego. Roślinność ta stanowi wysokie wartości biocenotyczne oraz znacząco wpływa na poprawę lokalnego klimatu. Po południowej stronie nasypu na uwagę zasługuje dużych rozmiarów topola biała o obwodzie 390 cm, wysokości ok. 23 m i średnicy korony ok. 19 m.

Teren zieleni znajdujący się na południe od linii kolejowej nr 285 porośnięty jest w większości przez gatunki wilgociolubne takie jak: olsza, wierzba, topola. T