Trakt Hugo Richtera we Wrocławiu
Trakt Hugo Richtera (Hugo Richter Weg)
Ścieżka spacerowa Hugo Richter Weg założona została z inicjatywy Wrocławskiego Towarzystwa Upiększania Miasta w 1893 r. i stanowiła istotny element systemu tras spacerowych otaczających południowe śródmieście. Ten ciąg komunikacyjny przebiega wzdłuż nasypu kolejowego towarowej obwodnicy Wrocławia od obecnych ulic Grabiszyńskiej do Borowskiej. Trasa stanowiła uzupełnienie systemu komunikacyjnego zielonego pierścienia terenów zieleni Wrocławia, kształtowanego od początku XX w. Obejmował on tereny zieleni oraz bulwary nadrzeczne zachowane do dziś, a także ogrody działkowe i tereny sportowe zakładane na peryferiach ówczesnego Wrocławia (ryc. poniżej).
Ogrody działkowe i tereny sportowe zakładane na peryferiach śródmieścia Wrocławia do 1934 r.
Pierwszy odcinek promenady założono pomiędzy obecnymi ulicami Krzycką i Racławicką – łącząc Park Południowy z terenami zieleni w okolicy Małej Sobótki (Kinderzobten). Z czasem rozbudowano trakty piesze wraz z powiązanymi z nimi terenami zieleni i rekreacji oraz pozostałych przestrzeni publicznych sąsiadujących jednostek urbanistycznych. Założenie to było komponowane, jako ciąg dróg alejowych obsadzanych głównie rodzimymi gatunkami drzew (dęby szypułkowe, klony pospolite, topole białe) oraz system przestrzeni publicznych oferujących szeroką ofertę spędzania wolnego czasu (Park Południowy, ogrody dzierżawne, tereny sportowe, cmentarz Grabiszyński oraz zalesień nad Ślęzą). W tym sensie inwestycje tą należy postrzegać szerzej, w kontekście kształtowania miasta pełnego zieleni, w którym jednostki zabudowy otaczane były zwartymi pasami terenów otwartych.
Badana wstępne Traktu Richtera wykazują rozległe powiązania kompozycyjnie i funkcjonalnie z pobliskimi terenami. Założenie to, bez wątpienia należy rozpatrywać w kontekście wspomnianego pierścienia terenów zieleni. Dr Iwona Bińkowska postawiła tezę, iż trakt planowano w skali całego miasta. Docelowo sieć tras spacerowych wzdłuż terenów kolejowych miała połączyć osiedla Popowice i Brochów.
Współczesny stan Traktu Hugo Richtera
W okresie powojennym zaprzestano kompleksowego utrzymania tego założenia i skoncentrowano się na gospodarowaniu pobliskimi terenami zieleni. Część terenów sportowych sprywatyzowano, a same ciągi alejowe są w utrzymaniu Zarządu Dróg i Utrzymania Miasta. W ostatnich latach w wyniku silnej presji inwestycyjnej, walory traktu oraz pobliskich terenów zieleni uległy zatarciu. Jednak w ramach różnorodnych działań na rzecz rozwoju miasta coraz częściej terenom tym przywracane są ich dawne wartości. W Projekcie Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Wrocławia 2017, zakłada się zachowanie, odtworzenie i rewaloryzację promenady Hugo Richtera.
Ślady dawnego zagospodarowania są czytelne w układzie katastralnym oraz w liniach szpalerów historycznych drzew. Przebieg wąskiej ścieżki na odcinku od ul. Racławickiej do skrzyżowania z ul. Korfantego zgodny jest z historycznym kształtem. W wyniku trudnych uwarunkowań przestrzennych kompozycja Traktu Richtera (na tym odcinku) ma charakter addytywny i dość różnorodny w zakresie form i rozwiązań przestrzennych (np. rodzaj nasadzeń).
Ścieżka pieszo-rowerowa pomiędzy ulicami: Krzycką i Racławicką stanowi strategiczny element trasy spacerowej z uwagi na rolę zielonego łącznika pomiędzy Małą Sobótką, a Parkiem Południowym. Istotnymi zachowanymi elementami kompozycyjnymi na tym terenie są: relikty alei dębowych, w tym okazów o obwodach: 428cm, 318cm, 276cm, 265cm, 261cm, 247cm, 216cm, szpalery klonów oraz pojedyncze topole. Obecnie należy zwrócić również uwagę na znaczenie przyrodnicze zieleni porastającej skarpy nasypu kolejowego. Na skarpach dominują samosiewy robinii akacjowej, klonu pospolitego oraz jesiona wyniosłego. Roślinność ta stanowi wysokie wartości biocenotyczne oraz znacząco wpływa na poprawę lokalnego klimatu. Zasób ten należy postrzegać jako element historycznej kompozycji omawianego ciągu. Trakt spacerowy stanowi teren o wysokim potencjale rekreacyjnym. Ciąg komunikacyjny zakończony jest pętlą tramwajową przy ul. Krzyckiej pełniącej dawniej funkcje rekreacyjno-sportowe.
